السياسة هي تنقسم على خمسة انواع: ۱: السّیاسة النّبویّة هی معرفة کیفیّة وضع النّوامیس المرضیّة و السّنن الزّکیّة بالاقاویل الفصیحة، ومداواة النّفوس المریضة من الدّیانات الفاسدة، و الآراء السّخیفة، و العاداتالرّدیّة، و الافعال الجائرة... ۲: السّیاسة الملوکیّة هی معرفة حفظ الشّریعة علی الامّة، و احیاء السّنّة فی الملّة بالامر بالمعروف و النّهی عن المنکر، باقامة الحدود، و انفاذ الاحکام الّتی رسمها صاحب الشّریعة، و ردّ المظالم، و قمع الاعداء، و کفّ الاشرار و نصرة الاخیار. ۳: السّیاسة العامیّة: الّتی هی الرّئاسة علی الجماعات، کرئاسة الامراء علی البلدان و المدن، و رئاسة الدّهاقین علی اهل القری، و رئاسة قادة الجیوش علی العساکر، و ما شاکلها، فهی معرفة طبقات المرءوسین و حالاتهم و انسابهم و صنائعهم و مذاهبهم و اخلاقهم، و ترتیب مراتبهم... ۴: السّیاسة الخاصّیّة: هی معرفة کلّ انسان کیفیّة تدبیر منزله و امر معیشته، و مراعاة امر خدمه و غلمانه و اولاده و ممالیکه و اقربائه، و عشرته مع جیرانه، و صحبته مع اخوانه، و قضاء حقوقهم، و تفقّد اسبابهم، و النّظر فی مصالحهم من امور دنیاهم و آخرتهم. ۵: السّیاسة الذّاتیّة: هی معرفة کلّ انسان نفسه و اخلاقه، و تفقّد افعاله و اقاویله فی حال شهواته و غضبه و رضاه.
[۱]اخوان الصّفاء، جمع من المؤلفين، رسائل، ج۱، ص۲۷۳
اصلاح الاخلاق بطریقة عالمیّة.
[۲]البغدادي، سعيد بن هبة الله، الحدود والفروق، ص۵۰
آدمی را سه نوع از حکم ظاهر باشد، یکی بر نفس خود و آن را سیاست بدنی خوانند. و دوّم بر اهل خویش و آن را سیاست بیتی خوانند. سوّم بر اهل شهر و ولایت او و آن را سیاست مدنی خوانند. - تظهر للانسان انواع من الاحکام، فما کان منها علی نفسه یسمّی سیاسة بدنیّة، و الثّانی ما علی اهله و یسمّی سیاسة بیتیّة؛ و الثّالث، الّذی کان علی اهل مدینته و ولایته هو الّذی يسمّى سياسة مدنيّة.
