• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

القوّة الغاذية

احفظ هذه المقالة بتنسيق PDF



القوّة الغاذیة في إصطلاح الفلاسفة عبارة عن اوّل ما یحدث فیه القوّة الّتی بها تتغذّی، أو هي قوّة من شانها ان تورد علی البدن شبیها منه بتغییر لغیر الشّبیه الیه، ثمّ یلصقه بالبدن لیسدّ به ما یؤثّره التّحلیل، فیسلم به بقاء الشّخص، فهي قوّة تصرّف فی مادّة الغذاء، وتلصق الغذاء باجزاء المتغذّی واعضائه علی وجه تحیله الی شبیه جوهر المغتذی، ولولاها لما حصل له نموّ اصلا.



اوّل ما یحدث فیه القوّة الّتی بها تتغذّی، وهی القوّة الغاذیة. الغاذی هو الّذی یفعل فی الغذاء، او به، او عنه فعلا ما.. و احقّ ما یسمّی الغاذی: هو الّذی ینضج الدّم الحاصل فی عضو عضو حتّی یصیر شبیها بذلک العضو.
[۲] الفارابي، ابي نصر، فصول منتزعة، ص۲۷.
من شانها ان تحتلّ جسما شبیها بجسم ما هی فیه بالقوّة الی ان تکون شبیهة بالفعل لتسدّ به بدل ما یتحلّل. هو مبدا شوقه الی حضور الغذاء عند حاجة المادّة الیه وبقائه فی المغتذی بعد استحالته الی طبیعته. هی قوّة من شانها ان تورد علی البدن شبیها منه بتغییر لغیر الشّبیه الیه، ثمّ یلصقه بالبدن لیسدّ به ما یؤثّره التّحلیل، فیسلم به بقاء الشّخص. هی الّتی تحیل الغذاء الی مشابهة المتغذّی لیخلف بدل ما یتحلّل.
[۸] الاصفهاني، شمس الدين، مطالع الانظار، ص۱۴۸.
هی قوّة تحیل جسما غیر الجسم الّذی هی فیه الی مشاکلة الجسم الّذی هی فیه فتلصقه به بدل ما یتحلّل عنه.
[۹] إبن سينا، ابو علي، طبیعیات الشّفاء، الفنّ السادس، ص۳۳]
هی القوّة الّتی تحیل جسما آخر الی مشاکلة الجسم الّذی هی فیه فتلصقه به بدل ما یتحلّل عنه.
[۱۰] إبن سينا، ابو علي، النّجاة من الغرق فی بحر الضّلالات، ص۳۲۰.
هی قوّة تتصرّف فی مادّة الغذاء لتحیله الی شبیه جوهر المتغذّی بدل ما یتحلّل.
[۱۳] السهروردي، شهاب الدين، سه رساله، ص۲۳.
وآن قوّتی است که تصرّف کند در مادّت غذا واو را شبیه گوهر مغتذی گرداند، وبدل آنچه متحلّل شده باشد باز آرد.(هی قوّة، تصرّف فی مادّة الغذاء فتحیله الی شبیه‌ جوهر المغتذی، وتورد بدل ما یتحلّل).
[۱۴] السهروردي، شهاب الدين، مجموعه مصنّفات شیخ‌ اشراق، ج۳، ص۲۶.
وآن قوّتی است که متصرّف باشد در مادّه غذا وغذا را با جزاء واعضای متغذّی می‌رساند بر وجهی که شبه جوهر متغذّی گرداند، واگر او نبودی نموّ حاصل نیامدی. (هی قوّة تصرّف فی مادّة الغذاء، وتلصق الغذاء باجزاء المتغذّی واعضائه علی وجه تحیله الی شبیه جوهر المغتذی، ولولاها لما حصل له نموّ اصلا).
[۱۵] السهروردي، شهاب الدين، مجموعه مصنّفات شیخ‌ اشراق، ج۳، ص۳۵۰.
هی الّتی من شانها ان تصیّر بالحارّ الغریزیّ ممّا هو جزء عضو بالقوّة، جزء عضو بالفعل، لتحفظ بذلک علی المتنفّس بقاءه.
[۱۶] ابن رشد، احمد بن محمد، رسائل ابن رشد، کتاب النفس، ص۱۴.
النّفس الغاذیة هی قوّة شائعة بها یحیا الجمیع، وعملها التّولید واستعمال الغذاء.
[۱۷] ابن رشد، احمد بن محمد، رسائل ابن رشد، کتاب النفس، ص۳۷.
هی الّتی تتصرّف فی مادّة لتحیلها الی مشابهة المتغذی. آن باشد که ایراد بدل ما یتحلّل کند. ( هی الّتی تورد بدل ما یتحلّل.
[۱۹] الارموي، سراج الدين، لطائف الحکمة، ص۱۳۹.
او آن است که احالت غذا کند بمشابهت مغتذی تا بدل ما یتحلّل نشیند، وتهیّه کند با آن تربیت ونموّ وتولید را پس فعل او بمشابهت مغتذی ومحلّ آن فعل غذا است وغایت آن اخلاف بدل متحلّل با آن چه تابع آن باشد از تهیّه مذکورة( هی الّتی تحیل الغذاء الی مشابهة المغتذی لیخلف بدل ما یتحلّل فتهیّئ معه التّربیة و النّموّ و التّولید، ومحلّه الغذاء وغایته اخلاف بدل لما یتحلّل، مع ما یتبعه من الامور المذکورة).
[۲۰] الشيرازي، قطب الدين، درّة التّاج، ج۴، ص۷۹.
الّتی تحصّل الغذاء الّذی هو بدل المتحلّل.
[۲۱] الحلي، ابن المطهر، ایضاح المقاصد، ص۳۶۸.
قوّة تحیل الغذاء الی مشابهة جوهر المتغذّی لتورده بدل ما یتحلّل. هی الّتی تجعل المادّة غذاء بالفعل وتحصّل الصّورة العضویّة باعداد واهب الصّورة. قوتی است که احالت کند غذا را بمشاکله جسمی که در آن است تا بدل ما یتحلّل شود.( هی قوّة تحیل الغذاء الی مشاکلة جسم شی‌ء هو فیه، کی یصیر بدل ما یتحلّل.)


۱. الفارابي، ابي نصر، آراء اهل المدینة الفاضلة، ج۱، ص۸۲.    
۲. الفارابي، ابي نصر، فصول منتزعة، ص۲۷.
۳. إبن سينا، ابو علي، رسائل ابن سینا، ج۱، ص۴۹.    
۴. إبن سينا، ابو علي، رسائل ابن سینا، ج۱، ص۳۸۰.    
۵. إبن سينا، ابو علي، المبدا والمعاد، ج۱، ص۹۲.    
۶. إبن سينا، ابو علي، المبدا والمعاد، ج۱، ص۱۷۶.    
۷. الرازي، فخرالدين، المباحث المشرقیّة، ج۲، ص۲۴۷.    
۸. الاصفهاني، شمس الدين، مطالع الانظار، ص۱۴۸.
۹. إبن سينا، ابو علي، طبیعیات الشّفاء، الفنّ السادس، ص۳۳]
۱۰. إبن سينا، ابو علي، النّجاة من الغرق فی بحر الضّلالات، ص۳۲۰.
۱۱. الرازي، فخرالدين، المباحث المشرقیّة، ج۲، ص۲۳۶.    
۱۲. الشيرازي، صدرالدين، الحکمة المتعالیة، ج۸، ص۵۴.    
۱۳. السهروردي، شهاب الدين، سه رساله، ص۲۳.
۱۴. السهروردي، شهاب الدين، مجموعه مصنّفات شیخ‌ اشراق، ج۳، ص۲۶.
۱۵. السهروردي، شهاب الدين، مجموعه مصنّفات شیخ‌ اشراق، ج۳، ص۳۵۰.
۱۶. ابن رشد، احمد بن محمد، رسائل ابن رشد، کتاب النفس، ص۱۴.
۱۷. ابن رشد، احمد بن محمد، رسائل ابن رشد، کتاب النفس، ص۳۷.
۱۸. الرازي، فخر الدين، شرح الاشارات، ج۲، ص۳۱۷.    
۱۹. الارموي، سراج الدين، لطائف الحکمة، ص۱۳۹.
۲۰. الشيرازي، قطب الدين، درّة التّاج، ج۴، ص۷۹.
۲۱. الحلي، ابن المطهر، ایضاح المقاصد، ص۳۶۸.
۲۲. الشيرازي، صدرالدين، الحکمة المتعالیة، ج۸، ص۷۸.    
۲۳. الشيرازي، صدرالدين، شرح الهدایة الاثیریّة، ج۱، ص۲۱۶.    
۲۴. السبزواري، ملا هادي، اسرار الحکم، ج۱، ص۲۶۵.    



مجمع البحوث الإسلامیة، شرح المصطلحات الفلسفیة، المأخوذ من عنوان «القوّة الغاذية» ج۱، ص۲۹۸- ۲۹۹.    






جعبه ابزار